Co to jest licznik dwukierunkowy i jak działa?

Z roku na rok rośnie liczba osób, które decydują się na zainstalowanie paneli fotowoltaicznych na dachach swoich domów czy w ogrodach. Z pewnością niejednokrotnie nurtują nas pytania: czy nasz system generuje wystarczającą ilość prądu? Czy osiągamy zamierzone oszczędności? W końcu to właśnie zaoszczędzone pieniądze i możliwość zarobienia na nadwyżkach energetycznych stanowią siłę napędową naszej decyzji o inwestycji w fotowoltaikę. Na szczęście istnieje tajemniczy, lecz niezwykle pomocny licznik dwukierunkowy, który pozwala nam kontrolować cały proces działania instalacji PV. Z tego względu w tym artykule omówimy, czym dokładnie jest licznik dwukierunkowy, jak działa, jakie są jego zalety i wady oraz dlaczego jest tak ważny dla właścicieli domów. 

Spis treści:

Czym jest licznik dwukierunkowy?

Licznik dwukierunkowy PV to specjalny rodzaj licznika energii, który potrafi pobrać jej pomiar zarówno z sieci, jak i tej produkowanej do sieci. Dla nas to informacja, że licznik potrafi działać w dwóch kierunkach, mierząc obydwa aspekty. Właściciel nie tylko może monitorować wydajność i efektywność pracy systemu, ale i zaoszczędzić na rachunkach. To istotne zwłaszcza w sezonie letnim, kiedy nasz system produkuje więcej energii niż powinien. Jeśli nasz dom nie posiada magazynu energii – nadwyżka zostanie przekazana do sieci. 

Istotne jest również to, że nie możemy zainstalować systemu fotowoltaicznego bez licznika dwukierunkowego, gdyż on sam jest podstawą do rozliczeń za prąd oraz otrzymania dotacji na fotowoltaikę. Jego obecność jest wymagana przez wszystkich operatorów sieci energetycznej oraz w przypadku starań o dotację z programu “Mój prąd”. Uczestnik programu jest zobowiązany do uzyskania zaświadczenia od zakładu energetycznego, który potwierdzi przyłączenia mikroinstalacji oraz zainstalowanie licznika dwukierunkowego u prosumenta. 

Zasada działania licznika dwukierunkowego

Licznik dwukierunkowy tworzy pomiary energii. W przeciwieństwie do tradycyjnego licznika jednokierunkowego, który mierzy jedynie zużycie energii elektrycznej z sieci, licznik dwukierunkowy jest w stanie mierzyć zarówno pobieranie energii elektrycznej z sieci, jak i oddawanie jej do sieci przez panele fotowoltaiczne. W celu dokładnego pomiaru ilości energii elektrycznej, system wyposażony jest w dwa oddzielne liczniki.

W okresie rozliczeniowym użytkownicy mają możliwość wyboru spośród trzech różnych możliwości dotyczących zużycia energii. W sytuacji, gdy energia wyprodukowana przez instalację PV nie jest wystarczająca, by pokryć zapotrzebowanie, licznik rejestruje ilość energii pobranej z sieci publicznej, za którą konieczne jest uiszczenie opłaty. Jeśli zużycie energii w gospodarstwie domowym PV i produkcja energii są sobie równe, użytkownik nie musi płacić dodatkowych rachunków za energię, a jedynie opłatę za utrzymanie sieci.

Dodatkowo, licznik dwukierunkowy w instalacji fotowoltaicznej jest wyposażony w mechanizm zwrotny, który umożliwia przepływ energii elektrycznej w obu kierunkach. W przypadku, gdy panele fotowoltaiczne produkują więcej energii elektrycznej niż jest potrzebne, jej nadmiar jest oddawany do sieci i rejestrowany przez drugi licznik. Mimo że użytkownik nie ponosi opłat za zużytą energię, musi jednak zapłacić stałą opłatę za utrzymanie sieci. Nasi klienci wówczas otrzymują również wynagrodzenie za nadprodukcję energii PV. Należy pamiętać, że nadprodukcję energii PV można wykorzystać tylko w ciągu jednego roku, po czym traci ona swoją wartość.

Jak odczytywać licznik dwukierunkowy?

Licznik dwukierunkowy to kluczowy element każdej instalacji fotowoltaicznej. Jednak odczytywanie tego urządzenia wcale nie musi być trudne! Licznik dwukierunkowy rejestruje zarówno energię pobieraną z sieci, jak i oddawaną do niej przez panele słoneczne. Dzięki temu możemy śledzić i kontrolować nasze zużycie energii. Aby odczytać licznik, zwróć uwagę na dwa różne wskaźniki: jeden dla poboru energii, a drugi dla energii oddawanej do sieci. To właśnie te wartości pozwalają na precyzyjne oszacowanie oszczędności, jakie generuje fotowoltaika oraz na monitorowanie pracy paneli. 

Funkcje licznika dwukierunkowego

Licznik dwukierunkowy w fotowoltaice ma kilka kluczowych funkcji, które umożliwiają właścicielom domów i firm dokładne monitorowanie ich produkcji i zużycia energii elektrycznej oraz uzyskanie oszczędności na rachunkach za energię elektryczną.

W poniższej tabeli zebraliśmy i opisaliśmy wszystkie najważniejsze funkcje licznika dwukierunkowego:

Funkcja	Opis
Mierzenie energii elektrycznej	Licznik dwukierunkowy mierzy ilość energii, która jest produkowana przez system fotowoltaiczny. Dzięki tej możliwości jesteśmy w stanie określić jaka ilość energii została wyprodukowana przez system i wprowadzona do sieci.
Zliczanie energii pobranej z sieci	Możliwość zliczania ilości energii, która została pobrana z sieci energetycznej budynku. Użytkownik może określić ile dokładnie energii zostało pobrane z sieci, a ile wyprodukował system PV.
Pomiar energii bilansowanej – bilansowanie energii PV	Licznik dwukierunkowy potrafi również dokonywać pomiaru energii zbilansowanej (różnica pomiędzy energią produkowaną przez system PV a tą pobieraną z sieci energetycznej).
Odczyt danych	Możemy dokonywać dokładnej analizy produkcji energii, dzięki możliwości odczytywania danych w czasie rzeczywistym.
Przechowywanie danych	Przechowywanie danych dotyczących produkcji energii i jej zużycia.
Współpraca z innymi urządzeniami	Licznik dwukierunkowy współpracuje z takimi urządzeniami jak inwertery, panele fotowoltaiczne czy systemy monitorujące produkcję energii.

Zalety i wady licznika dwukierunkowego – mikroinstalacje fotowoltaiczne a licznik dwukierunkowy

Plusy: 

1. Dokładne pomiary produkcji energii – możliwość dokładnego określenia ile energii zostało wyprodukowane przez system fotowoltaiczny i wprowadzone do sieci energetycznej

2. Pomiar zużycia energii pochodzącej z sieci – dokładny wykaz ilości energii, która została pobrana z sieci energetycznej a ile wyprodukowane przez system PV

3. Monitorowanie zużycia energii w czasie rzeczywistym – dokładny monitoring produkcji oraz zużycia energii 

4. Oszczędność prądu oraz pieniędzy – optymalizacja wykorzystania energii produkowanej przez system PV a tą pobieraną z sieci energetycznej. Nadwyżki energii mogą zostać wykorzystane w okresie jesienno-zimowym, gdy ilość promieniowania słonecznego jest znacznie mniejsza

5. Komfortowe korzystanie z systemu – czytelność licznika dwukierunkowego sprawia, że w łatwy sposób możemy śledzić energię produkowaną przez fotowoltaikę

6. Szczegółowe pomiary – wysoka jakość pomiarów

Wady:

1. Koszty – licznik dwukierunkowy jest droższy niż standardowy licznik jednokierunkowy

2. Profesjonalny montaż – system nie może zostać zainstalowany na własną rękę, a jedynie przez wykwalifikowanych specjalistów, co wpływa na zwiększenie kosztów instalacji

3. Skomplikowana konstrukcja – dodatkowe funkcje sprawiają, że budowa liczników dwukierunkowych jest bardziej rozbudowana niż budowa liczników tradycyjnych

4. Możliwość awarii – liczniki dwukierunkowe tak samo jak inne systemy są podatne na usterki i awarie, co może prowadzić do błędnego odczytu danych

5. Brak kompatybilności z innymi urządzeniami

Jak odczytywać dane z licznika dwukierunkowego?

Innowacyjna metoda odczytywania danych z licznika dwukierunkowego polega na skorzystaniu z taryf jednostrefowych (G11). Dzięki temu możemy poznać dokładne zużycie prądu. Na ekranie licznika widoczne są kody OBIS (widoczny w lewym górnym rogu), które wskazują na całkowite zużycie energii oraz energię oddaną do sieci publicznej. Wartość zużycia energii wyświetlana jest zawsze w kWh. 

Jeśli korzystasz z taryf wielostrefowych, możesz sprawdzić dokładne zużycie prądu w każdej ze stref. Całkowite zużycie energii nadal wyświetla się pod kodem OBIS 1.8.0, a pod kolejnymi kodami (np. 1.8.1, 1.8.2) możesz zobaczyć zużycie w konkretnych strefach. Pod kodem 2.8.0 również wyświetla się całkowita ilość energii, którą oddałeś do sieci publicznej, a kolejne kody zaczynające się od 2 (np. 2.8.1, 2.8.2) pokażą ilość energii w kWh oddaną do sieci z każdej ze stref.

W przypadku rozliczeń z dostawcą energii, możemy wybierać między dwoma metodami – rzeczywistą i prognozowaną. W przypadku prognozowanego rozliczenia, płacisz z góry za energię, a kwota jest obliczana na podstawie Twojego zużycia z poprzednich miesięcy. Na koniec okresu rozliczenia możesz wygenerować nadpłatę lub niedopłatę. Warto zwrócić uwagę na innowacyjne oferty firm fotowoltaicznych, które wprowadzają nowe rozwiązania dla posiadaczy instalacji solarnych.

Skorzystaj z naszych usług 

Jeśli nadal zastanawiasz się nad instalacją systemu fotowoltaicznego w Twoim domu lub licznikiem dwukierunkowym dla firm, to koniecznie skontaktuj się z naszymi specjalistami ds. sprzedaży. Pamiętaj, że nasza konsultacja jest bezpłatna, dlatego możesz jedynie zorientować się jaki system najbardziej Ci odpowiada. Stworzymy dla Ciebie indywidualny projekt i przeprowadzimy przez cały proces montażu. Policzymy również przewidywane koszty użytkowania licznika dwukierunkowego.